De verheerlijking van het verleden
helden, literatuur en natievorming in de negentiende eeuw
Nederlanders zien zichzelf graag als een nuchter en bescheiden volkje: wars van elke vorm van ... Lees meer
| Levertijd: | 1 - 3 werkdagen |
Datum uitgave: februari 2016
- Verzending via PostNL
- Cadeautje? Laat het inpakken
- Diverse bezorg- en afhaalopties
- Korting bij grotere aantallen
Nederlanders zien zichzelf graag als een nuchter en bescheiden volkje: wars van elke vorm van opklopperij en persoonsverheerlijking. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg, luidt het welbekende credo. Maar niets is minder waar als we naar het verleden kijken. Nationalisme, vaderlandsliefde en heldenverering waren voor de negentiende-eeuwse Nederlander even vanzelfsprekend als ademen, lopen en bewegen.
De verheerlijking van het verleden laat zien dat de literatuur in deze periode het middel bij uitstek was om gevoelens van trots en saamhorigheid onder het volk te verspreiden. Via de literatuur konden lezers kennis maken met de grote namen uit de vaderlandse geschiedenis. Boegbeelden van de Nederlandse natie waren Willem van Oranje, Michiel de Ruyter en Rembrandt van Rijn. Maar ook minder bekende figuren werden uitbundig bejubeld, zoals Albrecht Beylinc, Jan van Schaffelaar, Kenau Hasselaar en Haesje Claes.
In De verheerlijking van het verleden haalt Lotte Jensen deze vaak bombastische, maar soms ook ontroerende vaderlandslievende literatuur uit de vergetelheid. De revue passeren onder meer De Hollandsche natie van Helmers, De overwintering der Hollanders op Nova Zembla in de jaren 1596 en 1597 van Tollens en Ferdinand Huyck van Van Lennep. Jensen laat zien dat deze teksten een nieuw elan krijgen, wanneer ze worden gelezen in dialoog met de tijd waarin ze geschreven zijn. De literatuur leerde het publiek niet alleen iets over het verleden, maar ook over de eigen tijd.
‘Jensens liefdevolle-historische blik zet vergeten, want als gezwollen beschouwde teksten in een nieuw licht.’
- Trouw
‘Aanbevolen lectuur voor iedereen die moe wordt van het vaak holle geschreeuw en geblaas over de Nederlandse identiteit.’
Jos Palm, OVT
| ISBN / EAN | : | 9789460042614 |
| Auteur | : | Lotte Jensen |
| Uitgever | : | Vantilt, Uitgeverij |
| Afmetingen | : | 163 x 240 x 27 mm |
| NUR-code | : | 688 - Vaderlandse geschiedenis |
| Pagina's | : | 272 |
| Producttype | : | Paperback / softback |
Deel uw mening met anderen en geef door wat u van dit boek vindt!
Recensie Kameel.nl (O.W. Dubois)
12 september 2016
Literaire verbeelding nationale identiteit
De negentiende eeuw was de eeuw van de geschiedenis. De wetenschappelijke geschiedschrijving nam een grote vlucht en in brede lagen van de bevolking was grote belangstelling voor het roemrijke vaderlandse verleden dat door begaafde schrijvers veelvuldig werd verbeeld.
In het tijdvak 1800-1850, zo schrijft Lotte Jensen in deze voor ons liggende studie, werden tachtig toneelstukken en honderd romans met vaderlands-historische thematiek gepubliceerd, en daarnaast verschenen vele gedichten, schetsen en verhalen in bundels, almanakken en tijdschriften. Deze verbeelding van het verleden weerspiegelde vrijwel altijd de opvattingen van de auteur over de eigen tijd, het verleden werd dienstbaar gemaakt aan het heden.
De door de schrijfster uitvoerig beschreven literaire beeldvorming rondom Johan van Oldenbarnevelt, de gebroeders De Witt en Montigny, waarover liberalen en orthodox-protestanten een felle ideologische strijd voerden, laat dit duidelijk zien. Interessant is ook de wijze waarop de zestiende eeuwse Haesje Claes, naar de overlevering de stichtster van het Amsterdamse Burgerweeshuis, fungeerde als negentiende-eeuws icoon van liefdadigheid.
In het tweede deel van haar studie onderzoekt mevrouw Jensen de wijze waarop in de afzonderlijke genres van toneel, poëzie en historische romans vaderlandse helden en heldinnen werden verbeeld. Wat de romans betreft komen hier aan de orde twee romans van Adriaan Loosjes en Ferdinand Huyck (1840) van Jacob van Lennep. Een boeiend boek dat weer eens aantoont hoezeer, naar een befaamd woord van Goethe, elke generatie haar eigen geschiedenis schrijft.
Waarom wel lezen: inzicht in de negentiende-eeuwse beleving van de vaderlandse geschiedenis.
Waarom niet lezen: geen interesse voor de geschiedenis en de negentiende eeuw.
Aantal sterren: 4
O.W. Dubois, augustus 2016
